واریکوسل چیست؟ واریکوسل به وضعیتی گفته میشود که در آن وریدهای بیضه دچار اتساع و پیچ خوردگی غیرطبیعی می‌شوند. در این مقاله به بررسی کامل سوال واریکوسل چیست؟ می‌پردازیم و در ادامه علائم، علت‌ها و روشهای درمان این عارضه را بررسی می‌کنیم.
واریکوسل چیست؟
واریکوسل اتساع و پیچ‌خوردگی غیرطبیعی شبکه وریدی (سیاهرگی) بالای بیضهها است و در واقع شایع‌ترین علت قابل اصلاح ناباروری در مردان محسوب میشود. این مشکل ناشی از اختلال در تخلیه وریدی یا نارسایی دریچههای وریدی بیضه است.
در 90 درصد موارد، واریکوسل در طرف چپ ایجاد میشود و در 10 درصد موارد دوطرفه است. این وضعیت به دلیل طولانیتر بودن ورید تخلیه‌کننده خون بیضه چپ به ورید کلیوی و همچنین زاویه عمودیتر آن نسبت به سمت راست ایجاد میشود.
فیلم جراحی واریکوسل توسط دکتر عبداله سعادت فر
در فیلم زیر جراحی واریکوسل توسط دکتر عبداله سعادت فر را مشاهده می‌کنید:
علت واریکوسل چیست؟
علت دقیق واریکوسل به‌طور کامل مشخص نیست، اما به نظر می‌رسد که ناشی از اختلالات در عملکرد دریچههای وریدی است که از برگشت خون به وریدهای بالای بیضه جلوگیری می‌کنند. نارسایی این دریچه‌ها میتواند منجر به تجمع خون و در نتیجه ایجاد وریدهای متورم و پیچ‌خورده در بالای بیضهها شود. عوامل دیگری مانند افزایش فشار در ناحیه شکم نیز میتواند به بروز این مشکل کمک کند.
علائم واریکوسل چیست؟
علائم واریکوسل ممکن است مشخص نباشد و بسیاری از مردان مبتلا هیچ ناراحتی خاصی را تجربه نمی‌کنند. با این حال، در برخی موارد علائم زیر ممکن است مشاهده شود:
- درد و ناراحتی در ناحیه بیضه، که ممکن است با ایستادن یا فعالیت فیزیکی تشدید شود.
- احساس سنگینی یا ناراحتی در بیضهها.
- تورم یا قابل مشاهده شدن وریدهای برجسته در بیضهها.
- کوچک شدن یا کاهش حجم بیضه (آتروفی بیضه).
عوارض واریکوسل چیست؟
عوراض واریکوسل میتواند شامل موارد زیر باشد:
- ناباروری: يکی از جدی‌ترین عوارض واریکوسل می‌باشد، درصدي از آقایانی که مشکل ناباروی اولیه دارند، مبتلا به واریکوسل هستند. ناباروری اولیه به زمانی اطلاق میشود که زوجین بعد از يك سال رابطه جنسی محافظت نشده، قادر به باروری نیستند.
- کوچک شدن بیضه: آتروفی یا کوچک شدن بیضه، یکی دیگر از عوارض واریکوسل می‌باشد. لوله‌های تولید کننده اسپرم، باعث حجیم شدن بیضه ها می‌شوند. در صورتی که این لوله‌ها آسیب ببینند، بیضه کوچک‌تر و نرم‌تر خواهد شد.
- بر هم خوردن تعادل هورمونی: هم‌زمان با واکنش سلول‌ها نسبت به افزایش فشار، تغییر هورمونی نیز اتفاق می‌افتد و باعث بالا رفتن سطح LH میشود. این هورمون در هر دو خانم‌ها و آقایان وجود دارد، اما در خانم‌ها بیشتر است. واریکوسل ممکن است بر سطح تستوسترون نیز تاثیر بگذارد.
تشخیص واریکوسل
چگونه بفهمیم واریکوسل داریم؟ جهت تشخیص واریکوسل، دکتر اورولوژی به معاینه فیزیکی و یافتن هر گونه توده در بیضهها می‌پردازد. در صورتی که توده بزرگ باشد، به راحتی در معاینه احساس خواهد شد.
معاینه باید با دست و ابتدا در حالت ایستاده و سپس در حالت خوابیده انجام گردد تا مشخص شود آیا با دراز کشیدن، واریکوسل کاهش چشمگیر پیدا می‌کند یا خیر که اگر نکرد سونوگرافی شکم و لگن برای بررسی بیشتر انجام گردد. در زمان معاینه ممکن است وریدها مانند واریس پا قابل مشاهده باشند یا مانند کیسه پر از کرم قابل لمس باشند که این معیارها بیانگر شدت واریکوسل هستند.
در تشخیص واریکوسل معاینه بالینی حرف اول و آخر را می‌زند و سونوگرافی برای مواردی به کار می‌رود که معاینه مشکل باشد مانند بیماران بسیار چاق یا موارد خفیف. البته از سونوگرافی داپلر یا رنگی می‌توان برای تایید عود (برگشت خون به سمت بیضهها) پس از عمل کمک گرفت.
روشهای درمان واریکوسل
درمان واریکوسل بسته به شدت و تاثیر آن بر کیفیت زندگی و باروری مردان، متفاوت است. از جمله روشهای درمانی رایج می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
واریکوسلکتومی میکروسکوپی
در این روش، از طریق برش کوچک در ناحیه کشاله ران، جراحی انجام میشود. با استفاده از میکروسکوپ، وریدهای معیوب شناسایی و بسته می‌شوند تا جریان خون به وریدهای سالم هدایت شود. این روش دارای کمترین خطر و کوتاه‌ترین زمان بهبودی است.
واریکوسلکتومی لاپاراسکوپی
در این روش، جراحی از طریق برش‌های کوچک در ناحیه شکم انجام میشود. این روش کمتر استفاده میشود زیرا دارای زمان بهبودی طولانیتر و خطرات بیشتری است.
آمبولیزاسیون زیرپوستی
این روش کمتر تهاجمی است و به جای جراحی، از یک کاتتر (لوله توخالی) برای مسدود کردن وریدهای معیوب استفاده میشود. این روش بدون نیاز به بستری شدن در بیمارستان انجام میشود.
درمان قطعی واریکوسل
واریکوسل قابل درمان است، اما انتخاب روش درمانی بستگی به شرایط فرد و شدت واریکوسل دارد. جراحی واریکوسلکتومی میکروسکوپی به عنوان یکی از بهترین روشهای درمانی با احتمال بازگشت کم شناخته میشود. درمان‌های دیگر مانند آمبولیزاسیون زیرپوستی نیز می‌توانند موثر باشند، اما انتخاب روش درمانی مناسب نیاز به مشاوره با دکتر اورولوژی دارد.
رابطه واريكوسل با ناباروری
وجود واریکوسل با کاهش تعداد اسپرم، افزایش در اسپرم آسیب دیده، مورفولوژی یا شکل ضعیف اسپرم و حرکت ضعیف اسپرم همراه است. برای بررسی اسپرم می‌توان از آزمایش برای آنالیز اسپرم کمک گرفت.
_ دقیقاً مشخص نیست که چرا واریکوسل باعث ناباروری میشود، اما نظریه‌هایی وجود دارد. محبوب‌ترین نظریه این است که خون جمع شده دمای کلی موجود در بیضه ها را بالا می‌برد. افزایش گرمای کیسه بیضه میتواند برای اسپرمها مضر باشد.
_ نظریه دیگر این است که گردش خون ضعیف منجر به افزایش سطح سموم میشود که به نوبت خود منجر به ضعف سلامتی منی میشود.
_ نظریه دیگر نشان میدهد که افزایش فشار اسکروتوم یا کیسه بیضه، سلامتی مایع منی را تحت تأثير قرار میدهد.
_ نظريه ديگر، اکسیژن رسانی ضعیف بیضهها مي‌باشد.
سوالات متداول درباره واریکوسل
- آیا واریکوسل باعث ناباروری میشود؟ بله، واریکوسل میتواند باعث کاهش کیفیت اسپرمها و در نتیجه ناباروری شود. این وضعیت به ویژه در مواردی که واریکوسل شدید است یا هر دو بیضه تحت تاثیر قرار گرفته‌اند، بیشتر دیده میشود.
- آیا واریکوسل به طور خودبه‌خود برطرف میشود؟ خیر، واریکوسل به طور خودبه‌خود بهبود نمی‌یابد و در صورت بروز علائم یا مشکلات مرتبط با باروری، نیاز به درمان دارد.
- چه زمانی نیاز به جراحی برای واریکوسل داریم؟ جراحی معمولاً در مواردی که واریکوسل باعث درد، آتروفی بیضه یا ناباروری شده است، توصیه میشود.
- آیا واریکوسل پس از جراحی بازگشت می‌کند؟ احتمال بازگشت واریکوسل پس از جراحی وجود دارد، اما این احتمال بسته به روش جراحی و تجربه جراح بسیار کم است.
- آیا واریکوسل فقط در یک بیضه ایجاد میشود؟ در 90 درصد موارد، واریکوسل در بیضه چپ رخ میدهد، اما ممکن است در هر دو بیضه نیز به وجود آید.
اگر هنوز به پاسخ خود برای سوال واریکوسل چیست؟ نرسیده اید می‌توانید سوالات خود را از قسمت کامنت‌ها از دکتر عبداله سعادت فر متخصص اورلوژی بپرسید.
منابع
- PubMed: مقالات علمی در زمینه واریکوسل.
- Urology Care Foundation: اطلاعات معتبر درباره بیماری‌های اورولوژی.
- دکتر اورولوژی اصفهان: دانش دکتر عبداله سعادت فر متخصص اورلوژی
یک پاسخ
اون عکس واریس در بیضه ها چقدر درازهههه، ترسیدم.