سنگ کلیه یکی از شایع‌ترین مشکلات دستگاه ادراری است که می‌تواند در قسمت‌های مختلف کلیه از جمله لگنچه کلیه تشکیل شود. این نوع سنگ می‌تواند باعث درد شدید، انسداد مسیر ادرار و مشکلات جدی کلیوی شود. در این مقاله، به بررسی علل، علائم و روش‌های درمان سنگ لگنچه کلیه می‌پردازیم .
اگر شما هم از مشکلات کلیوی رنج می‌برید می‌توانید همین الان به صورت آنلاین یا حضوری از تخصص دکتر عبداله سعادت فر با بیش از 12 سال سابقه درمان مشکلات کلیوی به عنوان بهترین اورولوژیست اصفهان بهره مند شوید. رزرو نوبت حضوری و ویزیت به صورت آنلاین از طریق همین وب سایت امکان پذیر است.
سنگ لگنچه کلیه چیست؟
لگنچه کلیه ناحیه‌ای قیفی‌شکل در مرکز کلیه است که ادرار را از قسمت‌های مختلف کلیه جمع‌آوری کرده و به سمت حالب هدایت می‌کند. زمانی که املاح معدنی و مواد زائد در این ناحیه رسوب کنند، سنگ در لگنچه کلیه تشکیل می‌شود. این سنگ‌ها می‌توانند کوچک و بدون علامت باشند یا به‌دلیل افزایش اندازه، باعث انسداد و درد شدید شوند.
علل ایجاد سنگ در لگنچه کلیه
برخی از ایجاد سنگ کلیه در لگنچه:
1. کم‌آبی بدن: مصرف ناکافی مایعات باعث افزایش غلظت ادرار شده و زمینه تشکیل سنگ را فراهم می‌کند.
2. رژیم غذایی نامناسب: مصرف زیاد نمک، پروتئین حیوانی و کلسیم احتمال تشکیل سنگ را افزایش می‌دهد.
3. عفونت ادراری: عفونت‌های طولانی‌مدت می‌توانند باعث رسوب مواد معدنی و تشکیل سنگ در لگنچه کلیه شوند.
4. بیماری‌های متابولیک و ارثی: اختلالات ژنتیکی و بیماری‌هایی مانند نقرس، هایپرکلسیوری (افزایش کلسیم ادرار) و هایپراگزالوری می‌توانند موجب تشکیل سنگ شوند.
علائم سنگ لگنچه کلیه چیست؟
- درد شدید در پهلو و کمر (تفاوت علائم سنگ در لگنچه کلیه چپ و سنگ در لگنچه کلیه راست بستگی به محل تشکیل سنگ دارد.)
- وجود خون در ادرار (هماچوری)
- سوزش و تکرر ادرار
- تهوع و استفراغ
- تب و لرز (در صورت عفونت همراه با سنگ)
تشخیص سنگ لگنچه کلیه چگونه است؟
- آزمایش ادرار برای بررسی وجود خون و عفونت
- سونوگرافی و سی‌تی‌اسکن برای مشخص کردن اندازه و محل دقیق سنگ
- آزمایش خون برای بررسی عملکرد کلیه و متابولیسم بدن
در صورت وجود هر یک از علائم بهتر است که با یک متخصص مشورت کنید. اگر ساکن اصفهان هستید و به دنبال بهترین دکتر سنگ کلیه در اصفهان هستید، می‌توانید به مطب دکتر عبداله سعادت فر واقع در ابتدای خیابان هشت بهشت غربی مراجعه کنید. همچنین امکان رزرو نوبت از طریق همین وب سایت وجود دارد.
درمان سنگ لگنچه کلیه
درمان سنگ لگنچه کلیه به عوامل مختلفی مانند اندازه سنگ، محل قرارگیری، علائم بیمار و شرایط جسمانی او بستگی دارد. روش‌های درمانی به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند: درمان‌های غیرجراحی و روش‌های جراحی کم‌تهاجمی و تهاجمی.
۱. درمان‌های غیرجراحی (روش‌های دارویی و خانگی)
برای سنگ‌های کوچک‌تر از ۵ میلی‌متر، پزشک معمولاً روش‌های غیرجراحی را پیشنهاد می‌کند:
- مصرف مایعات زیاد: افزایش مصرف آب به دفع طبیعی سنگ کمک می‌کند.
- داروهای حل‌کننده سنگ: برخی داروها می‌توانند به کاهش اندازه سنگ کمک کنند.
- داروهای ضدالتهاب و مسکن: برای کاهش درد و التهاب در حین دفع سنگ استفاده می‌شوند.
- تغییر رژیم غذایی: کاهش مصرف نمک، پروتئین حیوانی و اگزالات می‌تواند از رشد سنگ جلوگیری کند.
۲. سنگ‌شکنی با امواج (ESWL – لیتوتریپسی برون‌اندامی)
اگر سنگ بین ۵ تا ۲۰ میلی‌متر باشد، سنگ‌شکنی برون‌اندامی (ESWL) گزینه‌ای مناسب است. در این روش، از امواج صوتی برای خرد کردن سنگ و دفع آن از طریق ادرار استفاده می‌شود. این روش کم‌تهاجمی است اما ممکن است برای سنگ‌های سخت یا بزرگ کارایی کمتری داشته باشد.
۳. TUL (یورتروسکوپی و لیزر سنگ‌شکنی)
اگر سنگ در لگنچه کلیه یا حالب قرار داشته باشد و اندازه آن بین ۱۰ تا ۲۰ میلی‌متر باشد، از روش TUL (یورتروسکوپی) با لیزر استفاده می‌شود. در این روش، پزشک یک دستگاه انعطاف‌پذیر را از طریق مجرای ادرار وارد کرده و سنگ را با لیزر هولمیوم خرد می‌کند.
۴. جراحی PCNL (کم‌تهاجمی‌ترین جراحی برای سنگ‌های بزرگ)
PCNL (جراحی از طریق پوست) بهترین روش برای سنگ‌های بزرگ‌تر از ۲۰ میلی‌متر است. در این روش، پزشک یک برش کوچک در ناحیه کمر ایجاد کرده و از طریق یک لوله مخصوص، سنگ را با لیزر یا اولتراسوند خرد کرده و خارج می‌کند. مزایای PCNL شامل:
- کمترین میزان آسیب به بافت کلیه
- کوتاه‌ترین دوره نقاهت نسبت به جراحی‌های باز
- خروج کامل سنگ‌های بزرگ
۵. جراحی باز (در موارد خاص)
جراحی باز امروزه کمتر انجام می‌شود و فقط در موارد خاص، مانند سنگ‌های بسیار بزرگ و پیچیده یا ناتوانی بیمار در انجام روش‌های کم‌تهاجمی استفاده می‌شود. در این روش، پزشک با ایجاد برش در کلیه، سنگ را مستقیماً خارج می‌کند
بهترین روش درمان سنگ در لگنچه کلیه کدام است؟
بهترین روش درمان سنگ در لگنچه کلیه به اندازه، محل قرارگیری و شرایط بیمار بستگی دارد. PCNL برای سنگ‌های بزرگ، TUL برای سنگ‌های حالب و ESWL برای سنگ‌های کوچک گزینه‌های ایده‌آلی هستند. متخصص و جراح کلیه همچون دکتر عبداله سعادت فر با توجه به شرایط بیمار، مناسب‌ترین روش را پیشنهاد می‌کند.
برای رزرو نوبت دکتر سعادت فر از طریق همین وب سایت می‌توانید اقدام کنید. همچنین امکان ویزیت به صورت کاملا آنلاین امکان پذیر است. جهت اطلاعات بیشتر به صفحه ویزیت آنلاین مراجعه کنید.
پیشگیری از سنگ لگنچه کلیه
- نوشیدن حداقل ۲ تا ۳ لیتر آب در روز
- کاهش مصرف نمک، پروتئین حیوانی و اگزالات
- افزایش مصرف میوه‌ها و سبزیجات
- فعالیت بدنی منظم برای کاهش خطر تشکیل سنگ
مراقبت‌های بعد از عمل سنگ لگنچه کلیه
| مراقبت | توضیحات |
|---|---|
| مصرف مایعات زیاد | روزانه حداقل ۲ تا ۳ لیتر آب بنوشید تا دفع باقی‌مانده سنگ‌ها تسهیل شود. |
| مصرف داروهای تجویز شده | آنتی‌بیوتیک‌ها، مسکن‌ها و داروهای شل‌کننده عضلانی را طبق دستور پزشک مصرف کنید. |
| استراحت کافی | تا چند روز از فعالیت‌های سنگین پرهیز کنید و استراحت کنید. |
| کنترل خون در ادرار | وجود خون در ادرار تا چند روز طبیعی است، اما در صورت تداوم با پزشک مشورت کنید. |
| اجتناب از یبوست | مصرف فیبر و مایعات کافی برای جلوگیری از فشار هنگام دفع توصیه می‌شود. |
| عدم مصرف الکل و کافئین | این مواد می‌توانند کلیه را تحریک کنند و روند بهبود را کند کنند. |
| رعایت بهداشت ادراری | برای جلوگیری از عفونت، از لباس زیر نخی و تمیز استفاده کنید. |
| مراجعه به پزشک در موعد مقرر | برای بررسی وضعیت کلیه و اطمینان از دفع کامل سنگ‌ها، پیگیری‌های لازم را انجام دهید. |
سخن پایانی
سنگ لگنچه کلیه یکی از مشکلات شایع کلیوی است که می‌تواند باعث درد شدید و مشکلات جدی شود. روش‌های مختلفی برای درمان این عارضه وجود دارد که بسته به اندازه و محل سنگ، پزشک از روش‌های دارویی، سنگ‌شکنی یا جراحی کم‌تهاجمی PCNL استفاده می‌کند. تشخیص زودهنگام و انتخاب روش درمانی مناسب می‌تواند از عوارض بعدی جلوگیری کند.
سوالات متداول
1. آیا سنگ لگنچه کلیه خودبه‌خود دفع می‌شود؟
بله، اگر اندازه سنگ کمتر از ۵ میلی‌متر باشد، ممکن است به‌طور طبیعی دفع شود. در غیر این صورت، نیاز به درمان‌های پزشکی دارد.
2. چه زمانی نیاز به عمل PCNL برای درمان سنگ لگنچه کلیه است؟
اگر اندازه سنگ بیشتر از ۲ سانتی‌متر باشد یا سنگ باعث انسداد شدید و عفونت شده باشد، PCNL بهترین گزینه درمانی است.
3. تفاوت علائم سنگ لگنچه کلیه چپ و راست چیست؟
محل درد بسته به کلیه درگیر متفاوت است. سنگ لگنچه کلیه چپ معمولاً باعث درد در سمت چپ پهلو و شکم می‌شود، درحالی‌که سنگ لگنچه کلیه راست بیشتر در سمت راست پهلو و پایین شکم احساس می‌شود.