بیضه نزول نکرده (کریپتورکیدیسم) یک بیماری است که در آن یکی یا هر دو بیضه در نوزاد پسر به طور طبیعی به کیسه بیضه پایین نمی‌آیند. این مشکل در ابتدای تولد شایع است و ممکن است به طور خودبه‌خود با گذشت زمان برطرف شود، اما در برخی موارد نیاز به درمان دارد. درمان بیضه نزول نکرده برای جلوگیری از عوارض بالقوه مانند ناباروری و مشکلات دیگر ضروری است.
در این مقاله از وب سایت دکتر عبداله سعادت فر، متخصص اورولوژی و جراح کلیه و مجاری ادراری به بررسی علل، علائم، انواع و روش‌های درمان این عارضه و بیضه نزول نکرده در بزرگسالان خواهیم پرداخت.
علل بیضه نزول نکرده (کریپتورکیدیسم)
علت ایجاد بیضه نزول نکرده (کریپتورکیدیسم) به طور دقیق هنوز به‌طور کامل درک نشده است، اما عوامل مختلفی می‌توانند در بروز این مشکل نقش داشته باشند. به طور کلی، بیضه‌ها در جنین در داخل شکم شکل می‌گیرند و در طول دوران بارداری به سمت کیسه بیضه حرکت می‌کنند. هرگونه اختلال در این فرآیند می‌تواند منجر به بیضه نزول نکرده شود. برخی از علل شایع به شرح زیر هستند:
| علت ایجاد بیضه نزول نکرده | توضیح |
|---|---|
| علل ژنتیکی و کروموزومی | ناهنجاری‌های کروموزومی مانند سندرم کلاینفلتر می‌توانند منجر به اختلال در فرآیند نزول بیضه‌ها شوند. |
| اختلالات هورمونی | مشکلات در تولید هورمون‌های ضروری برای نزول بیضه‌ها، مانند اختلالات در غده هیپوفیز یا هورمون‌های جنسی، می‌تواند باعث عدم نزول بیضه‌ها شود. |
| عوامل محیطی و فیزیکی | قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی، سموم یا آسیب‌های فیزیکی در دوران بارداری می‌تواند بر نزول طبیعی بیضه‌ها تأثیر بگذارد. |
| مشکلات فیزیکی | مشکلات مانند انسداد در کانال اینگوینال می‌تواند مانع از نزول بیضه‌ها به کیسه بیضه شود. |
| زایمان زودرس | نوزادانی که زودتر از موعد متولد می‌شوند، بیشتر در معرض خطر عدم نزول بیضه هستند. |
علائم بیضه نزول نکرده چیست؟
علائم بیضه نزول نکرده عبارتند از:
- عدم وجود بیضه در کیسه بیضه: در بیشتر موارد، تنها علامت مشهود این عارضه این است که یکی یا هر دو بیضه در کیسه بیضه مشاهده نمی‌شوند.
- تورم یا درد در ناحیه کشاله ران: گاهی اوقات بیضه‌ها ممکن است در مسیر نزول خود در کانال اینگوینال گیر کرده و باعث تورم یا درد در ناحیه کشاله ران شوند.
- احساس فشار یا ناراحتی در شکم یا کشاله ران: بیضه‌ای که در شکم یا ناحیه‌ی کشاله ران گیر کرده است، ممکن است احساس ناراحتی یا فشار ایجاد کند.
- بیضه کوچکتر از حد طبیعی: بیضه‌ای که به درستی نزول نکرده باشد، ممکن است از نظر اندازه کوچکتر از حد طبیعی به نظر برسد.
- افزایش دمای ناحیه بیضه: هنگامی که بیضه‌ها به‌طور مناسب به کیسه بیضه منتقل نمی‌شوند، ممکن است دمای ناحیه بالاتر از حد معمول باشد.
- پیدایش بیضه در نواحی غیرطبیعی: بیضه ممکن است در نواحی دیگری مثل شکم، کشاله ران یا در طول کانال اینگوینال قرار گیرد.
- عدم تغییر در بیضه‌ها پس از تولد: در صورتی که بیضه‌ها پس از گذشت چند ماه از تولد، به‌طور طبیعی در کیسه بیضه قرار نگیرند، نشانگر عدم نزول بیضه است.
این علائم می‌توانند نشانه‌ای از این عارضه باشند و نیاز به ارزیابی پزشکی دارند. برای درمان این مشکلات باید به یک پزشک اورولوژی برای آقایان مراجعه کنید.
انواع بیضه نزول نکرده
بیضه نزول نکرده به دو نوع تقسیم می‌شود:
- بیضه نزول نکرده بالای شکم: در این نوع، بیضه در شکم باقی می‌ماند و به هیچ‌وجه به کیسه بیضه نمی‌افتد.
- بیضه نزول نکرده در کانال اینگوینال: در این نوع، بیضه در کانال اینگوینال (منطقه‌ای بین شکم و کیسه بیضه) گیر کرده و نمی‌تواند به کیسه بیضه بیافتد.
بیضه نزول نکرده در بزرگسالان و ازدواج
در بزرگسالان، اگر مشکل عدم نزول بیضه در دوران کودکی درمان نشود، ممکن است در آینده مشکلاتی از جمله ناباروری ایجاد کند. این مشکل می‌تواند بر تولید اسپرم تأثیر گذاشته و به کاهش توانایی فرد در بچه‌دار شدن منجر شود. همچنین، ممکن است به مسائل روانی و اجتماعی مانند کاهش اعتماد به نفس و اضطراب در مورد رابطه جنسی و ازدواج منجر شود.
برای افراد مبتلا، درمان‌های پزشکی و جراحی می‌توانند کمک کنند تا عملکرد بیضه‌ها بهبود یابد و خطرات احتمالی کاهش یابد. بنابراین، درمان به موقع این مشکل می‌تواند تاثیرات مثبتی بر زندگی زناشویی و باروری داشته باشد. برای درمان این عارضه بهتر است که با یک متخصص اورولوژی مشورت کنید.
روش‌های درمان بیضه نزول نکرده
درمان بیضه نزول نکرده بستگی به وضعیت فرد و زمان تشخیص دارد. در اینجا روش‌های درمانی معمول آورده شده است:
| روش درمان | توضیح |
|---|---|
| درمان جراحی (Orchiopexy) | این روش شامل جراحی برای قرار دادن بیضه در جای صحیح خود در کیسه بیضه است. این عمل معمولاً در سنین 6 ماهگی تا 1 سالگی انجام می‌شود. |
| درمان هورمونی | در برخی موارد، درمان با هورمون‌هایی مانند HCG می‌تواند به تحریک نزول بیضه‌ها کمک کند. این روش در صورتی که درمان جراحی نتواند مشکل را برطرف کند، استفاده می‌شود. |
عوارض بیضه نزول نکرده چیست؟
عوارض این عارضه عبارتند از:
- ناباروری: عدم نزول بیضه‌ها می‌تواند بر تولید اسپرم و عملکرد بیضه‌ها تأثیر بگذارد، که ممکن است منجر به ناباروری شود.
- سرد شدن یا کاهش حجم بیضه: بیضه‌هایی که به طور طبیعی در کیسه بیضه قرار نگرفته‌اند، ممکن است در معرض دمای بالاتری قرار گیرند، که می‌تواند باعث آسیب به بافت بیضه و کاهش حجم آن شود.
- افزایش خطر سرطان بیضه: بیضه‌هایی که در داخل شکم یا کانال اینگوینال قرار دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان بیضه قرار دارند.
- فتق اینگوینال: بیضه نزول نکرده می‌تواند باعث فتق در ناحیه کشاله ران شود.
- درد یا ناراحتی مزمن: بیضه نزول نکرده در نواحی غیرطبیعی ممکن است باعث ایجاد درد یا ناراحتی مزمن شود.
- اختلالات هورمونی: مشکلات در عملکرد بیضه‌ها می‌تواند باعث اختلال در تولید هورمون‌های جنسی مردانه شود، که ممکن است بر ویژگی‌های جنسی و رشد فرد تأثیر بگذارد.
- مشکلات روانی و اجتماعی: بیضه نزول نکرده ممکن است به‌ویژه در سنین نوجوانی و بزرگسالی باعث اضطراب، کاهش اعتماد به نفس یا مشکلات روانی دیگر شود.
این عوارض در صورت عدم درمان به موقع ممکن است به مشکلات جدی‌تر منجر شوند، بنابراین تشخیص و درمان زودهنگام اهمیت زیادی دارد.
سخن پایانی
بیضه نزول نکرده یا کریپتورکیدیسم یک مشکل شایع است که در صورت عدم درمان به موقع می‌تواند منجر به عوارض جدی مانند ناباروری یا سرطان بیضه شود. اگرچه این مشکل در ابتدا ممکن است بدون علائم خاصی باشد، ولی تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می‌تواند به جلوگیری از عوارض بلندمدت کمک کند. در نهایت، اگر بیضه‌ها نزول نکرده‌اند، باید تحت نظر پزشک قرار گرفته و درمان مناسب انجام شود.
سوالات متداول
آیا بیضه نزول نکرده در بزرگسالان قابل درمان است؟
بله، بیضه نزول نکرده در بزرگسالان قابل درمان است. درمان معمولاً جراحی است و در صورت عدم درمان به موقع، ممکن است مشکلاتی مانند ناباروری یا سرطان بیضه پیش بیاید.
آیا بیضه نزول نکرده بر ازدواج و باروری تاثیر می‌گذارد؟
بله، عدم نزول بیضه‌ها می‌تواند تأثیر منفی بر باروری داشته باشد. در صورتی که بیضه‌ها به موقع نزول نکنند و درمان نشوند، احتمال ناباروری وجود دارد.
