سنگ کلیه در بارداری؛ علت، علائم و بهترین روش درمان

سنگ کلیه یکی از مشکلات رایج کلیوی است که می‌تواند در هر سنی رخ دهد، اما وقوع آن در دوران بارداری می‌تواند چالش‌برانگیزتر باشد. تغییرات هورمونی، افزایش فشار روی کلیه‌ها و تغییر در رژیم غذایی از عواملی هستند که احتمال تشکیل سنگ کلیه در بارداری را افزایش می‌دهند. این بیماری ممکن است باعث بروز دردهای شدید و مشکلاتی مانند عفونت مجاری ادراری شود که می‌تواند سلامت مادر و جنین را تحت تأثیر قرار دهد.

در این مقاله از وب سایت دکتر عبداله سعادت فر، بهترین متخصص اورولوژی در کرمانشاه و اصفهان، به بررسی علت‌ها، علائم، روش‌های تشخیص و درمان سنگ کلیه در دوران بارداری خواهیم پرداخت تا اطلاعات کاملی در اختیار خانم‌های باردار قرار دهیم.

علت سنگ کلیه در بارداری چیست؟

علت سنگ کلیه در بارداری معمولاً به دلیل تغییرات هورمونی، افزایش سطح پروژسترون و کاهش جریان ادرار است که باعث تجمع مواد معدنی و تشکیل سنگ می‌شود. افزایش جذب و دفع کلسیم، کاهش مصرف مایعات، فشار رحم بر کلیه‌ها و عفونت‌های ادراری نیز از عوامل مؤثر در ایجاد این مشکل هستند. همچنین، رژیم غذایی سرشار از اگزالات و پروتئین، کم‌تحرکی و افزایش وزن می‌توانند خطر تشکیل سنگ کلیه را در دوران بارداری افزایش دهند. برای پیشگیری از این مشکل، مصرف مایعات کافی، تغذیه سالم و حفظ فعالیت بدنی مناسب توصیه می‌شود.

علائم سنگ کلیه در بارداری

تشخیص سنگ کلیه در دوران بارداری به دلیل شباهت برخی علائم آن با دیگر مشکلات مرتبط با بارداری دشوار است. مهم‌ترین علائم شامل موارد زیر هستند:

• درد شدید در پهلو و کمر که ممکن است به کشاله ران نیز منتشر شود.
• احساس سوزش هنگام دفع ادرار که می‌تواند نشانه حرکت سنگ در مسیر مجاری ادراری باشد.
• وجود خون در ادرار (هماتوری) که به دلیل خراشیدگی مجاری ادراری توسط سنگ ایجاد می‌شود.
• تکرر ادرار و احساس عدم تخلیه کامل مثانه که ناشی از انسداد نسبی مسیر ادراری توسط سنگ است.
• تهوع و استفراغ که می‌تواند ناشی از درد شدید یا واکنش بدن به وجود سنگ در کلیه باشد.
• تب و لرز در مواردی که سنگ باعث عفونت کلیه و مجاری ادراری شده باشد.

عوارض سنگ کلیه در بارداری

سنگ کلیه در حاملگی می‌تواند منجر به مشکلات جدی‌تری شود. برخی از مهم‌ترین عوارض عبارتند از:

• افزایش خطر زایمان زودرس به دلیل استرس و التهاب ناشی از سنگ.
• عفونت‌های مکرر دستگاه ادراری که ممکن است به عفونت کلیه (پیلونفریت) منجر شود.
• کاهش عملکرد کلیه در صورتی که سنگ مسیر خروج ادرار را مسدود کند.
• تأثیر بر رشد جنین به دلیل کاهش عملکرد کلیه و تغییر در تعادل الکترولیت‌های بدن.

خطرات سنگ کلیه در بارداری

سنگ کلیه در حاملگی می‌تواند باعث درد شدید، انقباضات زودرس و افزایش خطر زایمان زودرس شود. همچنین، ممکن است منجر به عفونت‌های ادراری، انسداد مجاری ادراری و فشار خون بالا گردد که در برخی موارد خطر پره‌اکلامپسی را افزایش می‌دهد. این مشکل می‌تواند باعث کاهش اشتها، کمبود مواد مغذی و حتی آسیب کلیوی شود. تشخیص و درمان به‌موقع برای جلوگیری از عوارض جدی ضروری است. بهتر است در صورت مشاهده بروز علائم این عارضه برای جلوگیری از خطرات سنگ کلیه در باردرای در اولین فرصت به یک متخصص اورولوژی و جراح کلیه همانند دکتر سعادت فر مراجعه کنید.

دکتر سعادت فر به عنوان بهترین جراح کلیه با بیش از 10 سال سابقه در دو استان کرمانشاه و اصفهان فعالیت دارد، جهت رزرو نوبت و دریافت مشاوره توسط دکتر سعادت فر، می‌توانید از طریق همین وب سایت نسبت به رزرو آنلاین نوبت دکتر کلیه اقدام نمایید.

روش‌های تشخیص سنگ کلیه در حاملگی

• سونوگرافی کلیه و مجاری ادراری به‌عنوان امن‌ترین روش تصویربرداری در دوران بارداری.
• آزمایش ادرار برای بررسی وجود خون، عفونت و کریستال‌های سنگ‌ساز.
• آزمایش خون برای بررسی سطح کراتینین و اوره به‌منظور ارزیابی عملکرد کلیه‌ها.

برخی روش‌های تشخیصی مانند CT اسکن در دوران بارداری به دلیل تابش اشعه یونیزان توصیه نمی‌شوند، زیرا ممکن است بر رشد جنین تأثیر بگذارند. به جای آن، از سونوگرافی و در برخی موارد MRI که ایمن‌تر هستند، برای بررسی و تشخیص مشکلات کلیوی در زنان باردار استفاده می‌شود. برای تشخیص شن کلیه در باردرای بهتر است با پزشک متخصص همانند دکتر سعادت فر مشورت کنید، تا بهترین روش را به شما پیشنهاد دهد.

درمان سنگ کلیه در بارداری

درمان سنگ کلیه در بارداری بسته به شدت علائم و اندازه سنگ متفاوت است. در موارد خفیف، مصرف مایعات کافی، اصلاح رژیم غذایی و استفاده از دمنوش‌های ایمن می‌تواند به دفع سنگ کمک کند. در صورت درد شدید، بهترین جراح کلیه و مجاری ادراری اصفهان ممکن است مسکن‌های مجاز مانند استامینوفن و داروهای ضداسپاسم ادراری تجویز کند. روش‌های تهاجمی مانند لیزر یا جراحی معمولاً توصیه نمی‌شوند، مگر در موارد اضطراری که سنگ باعث انسداد مجاری ادراری یا عفونت شدید شود.

در چنین شرایطی، از روش‌های کم‌تهاجمی مانند استنت حالبی (دبل جی) برای حفظ جریان ادرار استفاده می‌شود. دکتر سعادت فر با تجربه بیش از 10 سال در درمان و جراحی سنگ کلیه قطعا در این زمینه می‌تواند به شما کمک کند.

درمان خانگی سنگ کلیه در بارداری

• مصرف روزانه 8 تا 12 لیوان آب برای جلوگیری از تغلیظ ادرار.
• استفاده از آبلیمو و دمنوش‌های ایمن برای بارداری برای کمک به دفع سنگ‌ها.
• اصلاح رژیم غذایی و کاهش مصرف نمک و پروتئین‌های حیوانی.

درمان دارویی سنگ کلیه در بارداری

• استفاده از مسکن‌های مجاز مانند استامینوفن برای کاهش درد.
• داروهای کاهش التهاب و ضداسپاسم ادراری تحت نظر پزشک.

لیزر سنگ کلیه در بارداری؛ آیا بی‌خطر است؟

لیزر سنگ کلیه در بارداری معمولاً توصیه نمی‌شود، زیرا امواج لیتوتریپسی می‌توانند بر جنین تأثیر بگذارند و خطر عوارضی مانند زایمان زودرس را افزایش دهند. این روش تنها در موارد اضطراری که سنگ باعث انسداد شدید یا عفونت خطرناک شده باشد، تحت شرایط کنترل‌شده و با حداقل خطر برای مادر و جنین انجام می‌شود. به طور کلی، پزشکان ترجیح می‌دهند از روش‌های کم‌تهاجمی مانند استنت‌گذاری (دبل جی) برای مدیریت سنگ کلیه در بارداری استفاده کنند تا از هرگونه خطر احتمالی برای جنین جلوگیری شود.

عمل جراحی برای سنگ کلیه در حاملگی؛ آخرین راه‌حل

عمل جراحی برای سنگ کلیه در دوران بارداری معمولاً به عنوان آخرین راه‌حل در نظر گرفته می‌شود و تنها در شرایطی انجام می‌شود که سنگ‌های بزرگ یا مقاوم باعث انسداد کامل مجاری ادراری، عفونت شدید یا درد غیرقابل‌کنترل شده باشند. در این موارد، روش‌های کم‌تهاجمی مانند استنت حالبی (دبل جی) یا نفرواستومی پوستی برای حفظ جریان ادرار و کاهش علائم به کار می‌روند. جراحی باز یا لیتوتریپسی معمولاً تا بعد از زایمان به تعویق می‌افتد، مگر در مواردی که سلامت مادر و جنین در خطر باشد.

راه‌های پیشگیری از سنگ کلیه در حاملگی

• مصرف آب کافی برای حفظ سلامت کلیه‌ها.
• کنترل مصرف کلسیم از طریق منابع غذایی به‌جای مکمل‌های اضافی.
• کاهش مصرف نمک و پروتئین‌های حیوانی که ممکن است خطر تشکیل سنگ را افزایش دهد.
• تحرک کافی و انجام فعالیت‌های سبک برای جلوگیری از رکود ادرار در کلیه‌ها.

نتیجه گیری

سنگ کلیه در دوران بارداری یک مشکل نسبتاً شایع است که می‌تواند سلامت مادر و جنین را تحت تأثیر قرار دهد. تشخیص به‌موقع و مدیریت صحیح این بیماری می‌تواند از بروز عوارض جدی جلوگیری کند. با رعایت رژیم غذایی مناسب، مصرف کافی مایعات و کنترل مصرف مکمل‌ها، می‌توان خطر ابتلا به سنگ کلیه در بارداری را کاهش داد. در صورت بروز علائم مشکوک، مراجعه سریع به پزشک متخصص همچون دکتر سعادت فر ضروری است تا درمان مناسب و کم‌خطر برای مادر و جنین انتخاب شود. جهت رزرو نوبت بهترین دکتر کلیه از طریق همین وب سایت می‌توانید اقدام کنید.

سوالات متداول

۱. برای دفع سنگ کلیه در بارداری چه بخوریم؟
نوشیدن آب فراوان، آب‌لیمو، میوه‌ها و سبزیجات سرشار از پتاسیم و مصرف غذاهای کم‌نمک و کم‌پروتئین می‌تواند به خروج رسوبات کلیوی کمک کند.

۲. آیا این عارضه برای جنین ضرر دارد؟
در صورت عدم درمان، می‌تواند منجر به عفونت‌های شدید، زایمان زودرس یا افزایش فشار خون شود، اما با کنترل به‌موقع معمولاً مشکلی ایجاد نمی‌شود.

۳. برای کاهش درد ناشی از این مشکل چه باید کرد؟
نوشیدن آب، استراحت، استفاده از کمپرس گرم و در صورت نیاز، مصرف مسکن‌های مجاز تحت نظر پزشک توصیه می‌شود.

۴. آیا این بیماری در دوران حاملگی خطرناک است؟
در بیشتر موارد، با مراقبت‌های مناسب مشکل خاصی ایجاد نمی‌کند، اما در صورت انسداد شدید یا عفونت، نیاز به مداخله پزشکی دارد.