پیچ خوردگی بیضه (تورشن بیضه) یک وضعیت اورژانسی است که در آن بیضه به دلیل پیچ خوردن در نخاع بیضه، جریان خون به بیضه‌ها قطع میشود. این اتفاق می‌تواند منجر به درد شدید و در صورت عدم درمان به مرگ بیضه‌ها (آترزی) شود. پیچ خوردگی بیضه می‌تواند در هر سنی رخ دهد، اما در کودکان و جوانان بیشتر شایع است. این مشکل نیاز به درمان فوری دارد، زیرا تأخیر در درمان می‌تواند منجر به از دست دادن بیضه و مشکلات دیگر شود.
تورشن بیضه در کودکان
تورشن بیضه در کودکان به دلیل مشکلات آناتومیک مانند نخاع بیضه شل و ضعیف‌تر، شایع‌تر است. در کودکان، علائم مانند درد شدید شکمی و پایین شکم، حساسیت به لمس در ناحیه بیضه، و استفراغ ممکن است مشاهده شود. تشخیص پیچ خوردگی بیضه در کودکان باید فوراً صورت گیرد، زیرا اگر درمان به تأخیر بیفتد، می‌تواند منجر به مرگ بیضه یا ناباروری شود.
پیچ خوردگی بیضه در بزرگسالان
در بزرگسالان، پیچ خوردگی بیضه ممکن است به علت آسیب‌های فیزیکی یا انجام فعالیت‌های ورزشی شدید ایجاد شود. علائم در بزرگسالان مشابه کودکان است، اما ممکن است در برخی موارد به دلیل تغییرات آناتومیک بیضه‌ها و گاهی بدون علت مشخص رخ دهد. در این موارد نیز درمان سریع بسیار ضروری است تا از آسیب دائمی به بیضه‌ها جلوگیری شود.
علت پيچ خوردگی بيضه
پیچ خوردگی بیضه ممکن است به دلیل عوامل مختلفی ایجاد شود. این علل می‌توانند شامل انحنای غیرطبیعی نخاع بیضه، آسیب‌های فیزیکی به ناحیه بیضه، فعالیت‌های بدنی شدید، یا حتی در برخی موارد به صورت ژنتیکی و آناتومیک باشند. در برخی از موارد، فعالیت‌های ورزشی یا حرکت‌های ناگهانی می‌توانند باعث پیچ خوردن بیضه شوند. همچنین در برخی موارد پیچ خوردگی ممکن است بدون هیچ دلیل مشخصی رخ دهد.
- مادرزادی: در برخی موارد، افراد به طور مادرزادی بافت همبند ضعیفی دارند به صورتی که بیضه‌ها می‌توانند آزادانه در کیسه حرکت کنند. چرخش بیضه در کیسه‌ها خطر پیچ خوردگی بند اسپرماتیک را افزایش می‌دهد.
- عوامل ژنتیکی: پيچ خوردگی می‌تواند تحت عوامل ژنتیکی به وجود آید. تا چندین نسل عارضه پیچش بیضه در خانواده باقی مانده و به ارث می‌رسد.
- سن: پیچ‌خوردگی بیضه در بین مردان 10 تا 25 سال بسیار شایع است. البته ممکن است در هر سنی رخ دهد اما به‌ندرت در سنین بالای 30 سال اتفاق می‌افتد. پيچش بيضه بيشتر در سنين نوجواني رخ مي‌دهد.
- ضربه: ممكن است پیچ خوردگی به علت ضربه به ناحیه کشاله ران بوجود آید.
- بلوغ: رشد سریع در سن بلوغ ممکن است باعث پیچ خوردگی شود.
ممکن است در هر زمانی پيچش بيضه اتفاق افتد و نیز ممکن است که فرد موقع خواب یا زمانی که در حال انجام فعالیت فیزیکی و جسمی می‌باشد، اتفاق افتد.
علائم پيچ خوردگی بيضه
علائم پیچ خوردگی بیضه شامل موارد زیر است:
- ورم ودرد بیضه اصلی‌ترین نشانه‌ی پیچش بیضه
- درد شديد در كشاله ران
- سرگيجه
- حالت تهوع و استفراغ
- وجود توده در كيسه بيضه
- خون در مايع مني
در صورتی که یکی از این علائم را تجربه کردید، ضروری است فوراً به پزشک اورولوژی برای آقایان مراجعه کنید تا از عواقب جدی جلوگیری شود.
تشخیص پیچ خوردگی بیضه
پیچ خوردگی بیضه معمولأ یک مورد اورژانسی بوده و تشخیص و درمان آن باید به سرعت اتفاق افتد. پزشک کیسه بیضه، بیضه ها، شکم و کشاله ران را معاینه کرده و جهت فهمیدن اینکه این مشکل ناشی از پیچش بیضه یا وضعیتی دیگر می باشد، سوالاتی درباره علائم پیچ خوردگی بیضه در کودکان و مردان خواهد پرسید.
- معاينه جسمانی: هنگام معاینه ی جسمانی، پزشکتان بیضه های شما را برای پیدا کردن تورم معاینه میکند. او همچنین داخل ران شما را تحریک میکند، این کار معمولا باعث انقباض بیضه ها میشود. ممکن است پیج خوردگی باعث از بین رفتن این رفلکس شود.
- سونوگرافی از بيضه: همچنین ممکن است از بیضه شما یک سونوگرافی بگیرند. این کار جریان خون بیضه‌ها را مشخص میکند که اگر کاهش یافته باشد، احتمال پیچ خوردگی وجود دارد.
- تصويربرداری از كيسه بيضه
درمان پيچ خوردگی بيضه
پیچ خوردگی بیضه باید خیلی سریع و در اسرع وقت با جراحی درمان شود تا خون به بیضه‌ها دوباره جریان یابد. اگر جریان خون بیش از 6 ساعت متوقف شود بافت بیضه از بین خواهد رفت. در موارد بسیار نادر پزشک با پیچاندن طناب اسپرماتیک سعی میکند مشکل بوجود آمده را درمان کند. این فرایند معمولأ به ترمیم با دست معروف است.
بیضه نوزادی که دچار پیچ‌خوردگی شده به ندرت درمان میشود. اگر نوزاد قبل از تولد دچار مشکل پیچ‌خوردگی بیضه باشد تقریبا کاری برای نجات بیضه نمی‌توان انجام داد و در چنین شرایطی بیضه تقریبا از دست رفته‌است. شرایط اورژانسی پزشکی در خصوص نوزادان همانند افراد دیگر نیست. در برخی موارد نوزادان بلافاصله بعد از تولد دچار چنین عارضه‌ای می‌شوند. این امر نیز معمولا منجر به از دست رفتن بیضه میشود.
| روش درمان | توضیحات |
|---|---|
| جراحی اورژانسی | اولین و موثرترین درمان پیچ خوردگی است. جراحی برای بازگرداندن بیضه به موقعیت طبیعی و ترمیم نخاع بیضه انجام میشود. |
| دستگاه دوپلر | در برخی موارد، دستگاه دوپلر برای بررسی وضعیت جریان خون به بیضه استفاده میشود. |
| آنتی‌بیوتیک‌ها | پس از جراحی، ممکن است برای جلوگیری از عفونت، داروهای آنتی‌بیوتیک تجویز شود. |
| دوران نقاهت | پس از درمان، بیمار باید تحت مراقبت قرار گیرد تا از بازگشت مشکل جلوگیری شود. |
در صورتی که درمان فوری انجام نشود، احتمال آسیب دائمی به بیضه و ناباروری وجود دارد.
درمان خانگی پیجش بیضه
درمان خانگی پیچ خوردگی بیضه امکان‌پذیر نیست!
تورشن بیضه یک وضعیت اورژانسی است که نیاز به مداخله پزشکی فوری دارد. هیچ روش خانگی مؤثری برای درمان آن وجود ندارد و تأخیر در مراجعه به پزشک می‌تواند باعث مرگ بیضه و ناباروری شود. اگر دچار درد ناگهانی و شدید در بیضه شدید، فوراً به اورولوژیست مراجعه کنید.
تنها در موارد بسیار نادر، پزشک ممکن است “بازگرداندن دستی پیچ خوردگی” را امتحان کند، اما این روش فقط باید توسط پزشک متخصص انجام شود و جایگزین جراحی نیست.
عوارض پيچ خوردگی بيضه
از عوارض این عارضه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مرگ بیضه: اگر پیچش بیضه بیش از چند ساعت درمان نشود، بیضه ممکن است به شدت آسیب ببیند و نیاز به برداشتن آن باشد. اگر بیضه در یک بازه زمانی چهار تا شش ساعته درمان شود، معمولاً می‌توان آن را نجات داد.
- عفونت: اگر بافت بیضه‌ي مرده یا به شدت آسیب دیده برداشته نشود، قانقاریا ممکن است رخ دهد. قانقاریا یک عفونت بالقوه تهدید کننده زندگی است و می تواند به سرعت در سراسر بدن پخش شود و منجر به شوک شود.
- ناباروری: اگر به هر دو بیضه آسیب وارد شود، ناباروری ایجاد میشود. با این حال، اگر از دست دادن یک بیضه را تجربه کردید، باروری شما نباید تحت تأثیر قرار گیرد.
- بدشکلی: از دست دادن یک بیضه می تواند یک تغییر شکل ار نظر زیبایی ایجاد کند که ممکن است باعث ناراحتی عاطفی شود. با این حال، می توان با قرار دادن یک پروتز بیضه این مشکل را برطرف کرد.
- آتروفی: تورشن بیضه درمان نشده می تواند منجر به آتروفی بیضه شود و باعث کوچک شدن قابل توجه بیضه در اندازه شود. بیضه آتروفی شده ممکن است قادر به تولید اسپرم نباشد.
سخن پایانی
تورشن بیضه یک وضعیت اورژانسی است که نیاز به درمان فوری دارد. تشخیص و درمان به موقع می‌تواند از آسیب دائمی و ناباروری جلوگیری کند. برای کودکان و بزرگسالان، علائم مشابه است، اما تفاوت‌هایی در علل و روش‌های درمان وجود دارد. در نهایت، پیچ خوردگی به عنوان یک وضعیت جدی، باید به سرعت درمان شود تا عوارض آن به حداقل برسد.
در صورت مشاهده علائم به فکر درمان خانگی نباشید و سریعا با یک متخصص اورولوژی جهت تشخیص و درمان فوری مراجعه کنید.
سوالات متداول
1. اگر پیچ خوردگی درمان نشود چه میشود؟
در صورت عدم درمان پیچ خوردگی ، ممکن است به مرگ بیضه و ناباروری منجر شود.
2. چه چیزی باعث پیچش بیضه میشود؟
عوامل متعددی از جمله آسیب‌های فیزیکی، حرکت ناگهانی یا نقص در آناتومی بیضه می‌توانند باعث پیچ خوردگی شوند.
3. آیا تورشن بیضه باعث ناباروری میشود؟
بله، در صورتی که درمان نشود، می‌تواند به آسیب دائمی به بیضه‌ها و در نتیجه ناباروری منجر شود.
4. پیچ خوردگی بیضه خطرناک است؟
بله، این عارضه یک وضعیت اورژانسی است که در صورت عدم درمان فوری می‌تواند به مرگ بیضه‌ها و سایر عوارض جدی منجر شود.
5. از کجا بفهمیم تورشن بیضه داریم؟
علائم شایع پیچ خوردگی شامل درد شدید در ناحیه بیضه، تورم و حساسیت است. در صورت مشاهده این علائم، فوراً باید به پزشک مراجعه کنید.